معماری اسلامی از منظر علم دینی
نویسندگان
چکیده مقاله:
با توجه به وجود اختلاف نظر اندیشمندان معماری در خصوص ماهیت معماری اسلامی، در مقاله ی حاضر به ماهیت، امکان و نحوه ی ایجاب معماری اسلامی پرداخته شده است. از آنجا که علم و هنر دو بعد اصلی معماری هستند، لذا به نظر می رسد یکی از روش های دستیابی به ماهیت معماری اسلامی، پرداختن به مقوله ی علم دینی است. بدین منظور ابتدا علم دینی معرفی شده، ضرورت و تاریخچه ی علم دینی، ماهیت علم، دین و علم دینی ارائه گردیده است. بسته به اصالتی که نظریه‌پردازان علم دینی به روش تجربی، آموزه های نقلی و یا ترکیبی از این دو داده‌اند دیدگاه‌های مختلفی در خصوص علم دینی در ایران مطرح است: برخی مانند آیت الله جوادی آملی معتقدند علم، یکسره دینی است و تقسیم دینی و غیردینی برنمی‌تابد؛ برخی آن را امری ضروری، ممکن و یا حتی تحقق‌یافته دانسته اند (مانند دیدگاه فرهنگستان، گلشنی، نصر، زیباکلام، باقری)، برخی نیز علم دینی را نه ضروری می دانند، نه ممکن، نه مطلوب و نه اخلاقی (سروش، ملکیان، پایا). در این پژوهش تلاش شده است دیدگاه های مختلف مطرح شده در خصوص معماری اسلامی با نظرات متناسب با آن‌ها در علم دینی مورد تطبیق قرار گیرند. پرسش پژوهش حاضر چیستی معماری اسلامی است. نوع تحقیق از نظر هدف، بنیادی است و در روش کیفی جای می گیرد. گردآوری داده ها به روش کتابخانه ای (داده های اسنادی موجود) است و در تجزیه و تحلیل داده ها از استدلال منطقی و تحلیل محتوا بهره گرفته شده است. در نتیجه گیری معماری اسلامی بدین گونه تعریف شده است: معماریی است که ارزش های اسلامی بر آن تأثیر گذاشته و محتوای دینی داشته باشد و باورها و ارزش‌های دینی را متجلی سازد. این ارزش ها باید از منابع دینی و با روش های معتبر خود (اجتهادی) استخراج گردند.
منابع مشابه
معیار علم دینی با تأکید بر علوم انسانی اسلامی (از منظر علامه طباطبایی)
«معیار علم دینی» عنوانی است که در این مقاله، مورد تحقیق و بررسی قرار خواهد گرفت. در این زمینه دیدگاه‌ها و رویکردهای مختلفی مطرح است که دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی از جمله آن می‌باشد. دینی‌بودن علم را می‌توان در عناصر و مؤلفه‌های مختلفی نظیر مبانی، موضوع، مسائل، روش، هدف و... جستوجو نمود. این ملاک‌ها را می‌توان در اضلاع سه‌گانه علم، عالم و معلوم ترسیم نمود. اضلاع مرتبط با عالِم و معلوم،...
متن کاملعلم دینی از منظر آیت الله جوادی آملی
چکیده دیدگاه استقلال دو حوزه‌ی علم و دین از یکدیگر بر آن است تا از یک سو به تعارض این دو حوزه‌ی معرفتی پایان دهد و از دیگر سو، بر نقش علم در اداره عرصه‌های غیر اختصاصی دین تأکید ورزد. استاد جوادی آملی جداانگاری علم و دین را محصول تصوری ناصواب از علم و دین، و تبیین نسبت واقعی علم و دین را در گرو تعیین جایگاه عقل در درون هندسه معرفت دینی می‌دانند. در این دیدگاه عقل، همگام با قران و سنت، تأمین...
متن کاملعلم مطلق از منظر معرفت‌شناسی دینی واقعگرایانه (تعارض علم و اختیار الهی و بشری)
در این نوشتار علم مطلق از منظری واقعگرایانه به‌عنوان علم قضیه‌ای مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. مهمترین مشکل در این‌باره تعارض میان علم مطلق و اختیار است. این تعارض هم در مورد اختیار خداوند مطرح می‌شود و هم اختیار بشر. اما اختیار عموماً به دو معنای متفاوت به‌کار می‌رود؛ یکی اختیار به‌معنای «قدرت بر فعل و ترک» و دیگری به‌معنای «قدرت بر تصمیم». هر چند اختیار خداوند را باید به‌معنای دوم گرفت ولی...
متن کاملمعماری و شهرسازی اسلامی از منظر حکمت وجود
مراتب وحدت وجود و حکمت خالده از مهمترین موضوعات در حوزه قلمرویابی معماری و شهرسازی اسلامی است که بازتابی گسترده و فراگیر در طول تاریخ داشته است و به انواع و اطوار مختلف در معماری ایران اسلامی به ظهور رسیده است. از سویی دیگر، معماری را شاید بتوان یکی از مهمترین هنرها در حکمت خالده و بررسیهای کیهانشناختی دانست که سنت‌گرایان در باب آن بسیار سخن گفته‌اند و آرای آنان عمدتاً نگاهی انتقادی به جانب ن...
متن کاملعلم دینی از منظر آیت الله جوادی آملی
آیت الله جوادی آملی، متفکری است که با تکیه به مباحث مختلف سنت تفکر اسلامی (همچون فلسفه اسلامی و اصول فقه) تبیین خاصی از موضوع علم دینی ارائه می دهد. ایشان معتقدند که علم بما هو علم کشف واقع می کند و بدین رو آنچه واقعا علم است، اسلامی است، اما با بررسی وضعیت علم در دورهٴ جدید معلوم می شود که علوم جدید، واقعا و خالصا علم نیست؛ چرا که از فلسفه های الحادی تأثیر پذیرفته اند. به باور ایشان، اگر بخواه...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 4 شماره 7
صفحات 1- 13
تاریخ انتشار 2020-04-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023